Máy ấp trứng hoạt động dựa trên nguyên lý rất đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng: giữ nhiệt độ và độ ẩm ổn định như trong ổ ấp của gà mái. Khi nhiệt độ trong khoang ấp giảm, dây carbon sẽ tự bật để tăng nhiệt; khi độ ẩm thấp, khay nước hoặc bộ phun ẩm tự động bù nước vào không khí. Nhờ cơ chế này, trứng được duy trì ở khoảng 37,5°C ± 0,3°C và 55–60% độ ẩm, giúp phôi phát triển đều và tỷ lệ nở cao, thường trên 90%.
1. Cấu tạo hệ thống nhiệt – ẩm trong máy ấp trứng
Các dòng máy ấp trứng của Máy Ấp Trứng Tuyên Quang được thiết kế để tự cân bằng môi trường, giảm công sức canh chừng của người nuôi. Hệ thống gồm:
Cảm biến nhiệt – ẩm: liên tục đo nhiệt độ - độ ẩm và gửi dữ liệu về bộ điều khiển trung tâm.
Bộ điều khiển trung tâm: nhận dữ liệu và so sánh với mức cài đặt, ví dụ 37,5°C và 58% độ ẩm.
Bộ gia nhiệt và phun ẩm: tự bật hoặc tắt theo tín hiệu điều khiển để điều chỉnh nhiệt và ẩm.
Quạt tuần hoàn khí: phân phối đều nhiệt và hơi ẩm trong khoang ấp, tránh hiện tượng trứng ngoài rìa lạnh hơn trứng ở giữa.
Khoang ấp được làm từ vỏ xốp hoặc vỏ nhôm, giúp giữ nhiệt và tiết kiệm điện năng, đồng thời giảm tác động của thời tiết bên ngoài.
2. Nguyên lý vận hành
Máy hoạt động dựa trên chu trình tự động cân bằng khép kín:
Khi nhiệt độ xuống thấp, bộ điều khiển bật bóng sưởi để tăng nhiệt.
Khi độ ẩm giảm, khay nước hoặc hệ thống phun ẩm sẽ bù ẩm.
Nếu nhiệt hoặc ẩm cao hơn mức cài đặt, quạt gió tự động hoạt động để cân bằng.
Cơ cấu đảo trứng xoay đều trứng theo chu kỳ, đảm bảo phôi phát triển đồng đều.
Nhờ cơ chế này, trứng trong máy luôn được duy trì ở môi trường ổn định, mô phỏng điều kiện tự nhiên, nhưng chính xác và đồng đều hơn nhiều so với ấp thủ công.
3. Kết quả thử nghiệm thực tế
Tại xưởng Máy Ấp Trứng Tuyên Quang, kỹ thuật viên đã thử nghiệm máy ấp 60 trứng gà ta vỏ nhôm, trong điều kiện nhiệt độ ngoài trời dao động 26–32°C. Kết quả:
Nhiệt độ khoang ấp trung bình: 37,48°C ± 0,22°C
Độ ẩm trung bình: 57,1% ± 2,8%
Tỷ lệ nở: 94,2%
Điện năng tiêu thụ: 0,72 kWh/ngày
Thử nghiệm cho thấy khi độ ẩm xuống 53%, hệ thống phun ẩm tự bật sau 40 giây và dừng khi đạt 59%, giúp nhiệt độ và độ ẩm luôn ổn định, không ảnh hưởng đến phôi.
4. Tại sao duy trì nhiệt và ẩm ổn định quan trọng?
Phôi trứng rất nhạy cảm:
Nhiệt quá cao (>38,5°C) → phôi dễ chết hoặc dị tật.
Nhiệt quá thấp (<36,5°C) → phôi phát triển chậm, nở muộn.
Độ ẩm thấp → vỏ trứng khô, khó mổ vỏ.
Độ ẩm cao → thiếu oxy, dễ ngạt phôi.
Do đó, nhiệt và ẩm ổn định suốt 21 ngày ấp là yếu tố quyết định thành công.
5. Ứng dụng thực tế
Máy ấp trứng của Tuyên Quang có các loại:
60 trứng, 120 trứng: gà, vịt.
100 trứng, 200 trứng: chim cút, bồ câu.
Nhiều hộ chăn nuôi ghi nhận tỷ lệ nở ổn định trên 90% liên tục nhiều mẻ, tiết kiệm công sức và điện năng, đặc biệt trong điều kiện khí hậu miền Bắc.
