Năm nay, các đợt rét đậm rét hại liên tiếp kéo về nước ta. Do đó, công tác phòng chống rét cho trâu bò và các gia súc khác hết sức cần thiết. Việc chuẩn bị nghiêm túc công việc phòng chống rét cho gia súc sẽ tránh được các thiệt hại nặng về số lượng đàn gia súc cũng như năng suất chăn nuôi.
1. Chuồng trại phòng chống rét cho trâu bò
- Tận dụng chuồng cũ để nâng cấp, sửa chữa lại cho đúng và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
- Xây dựng chuồng nơi cao ráo, nền cao hơn mặt đất và có độ dốc. Có rãnh thoát nước xung quanh tránh để nước tràn vào chuồng khi mưa nhiều.
- Cửa chuồng hướng đông hoặc đông nam để đón ánh sáng và thông thoáng.
- Mái chuồng cao khoảng 3m, thành chuồng cao khoảng 1,2m.
- Ở vùng cao cần làm chuồng nhốt để lùa đàn gia súc đang nuôi thả rông về nuôi nhốt.
- Nếu đốt lửa trong chuồng, chuồng cần để thoáng phía trên để thoát khói. Nếu không sẽ tích khói và khí độc trong chuồng.
2. Chuẩn bị thức ăn để phòng chống rét cho trâu bò
- Vào đầu vụ rét cần tích trữ rơm, rạ, thân lá ngô, ngọn mía, khoai lang để ủ chua làm thức ăn.
Chuẩn bị các loại thức ăn tinh bổ sung như cám gạo, bột ngô, sắn, thức ăn hỗn hợp…
– Với một trâu, bò trưởng thành, trọng lượng khoảng 300kg trở lên, trong vụ rét cần chuẩn bị trung bình: Thức ăn tinh (ngô, bột cám, bột sắn..) 150 kg + thức ăn thô (rơm, cỏ voi, cây chuối, cây sắn, thức ăn ủ chua…) 400 kg.
3. Chuẩn bị vật liệu chống rét
– Rơm, cỏ, lá chuối, bẹ ngô khô để lót nền chuồng.
– Trấu, củi để đốt sưởi.
– Bạt, bao nylon, phên, nứa để quây, che xung quanh chuồng.
– Có thể sử dụng các tấm chăn, áo, bao tải gai đã cũ để làm áo chống rét cho trâu, bò (nên sử dụng chất liệu bông, dễ thấm nước. Không dùng chất liệu ni lông vì chất liệu này không thấm nước, hơi nước sẽ đọng lại và thấm ngược trở lại làm trâu bò bị rét). Hoặc có thể sử dụng vỏ bao khâu thành 2 lớp rồi lồng rơm hoặc cỏ khô rồi khâu lại để làm áo chống rét cho trâu, bò trong vụ đông rất tốt.
4. Theo dõi thời tiết
– Cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch phòng, chống rét cho trâu, bò đạt hiệu quả cao.
– Buổi sáng cho trâu, bò đi ăn sau 8 giờ sáng, khi đã có ánh nắng, cỏ đã tan sương; ngày gió rét dưới 15 độ C nên giữ gia súc ở tại chuồng, không nên cho đi chăn thả.
– Trường hợp đặc biệt, nếu nhiệt độ dưới 15 độ C bắt buộc phải đưa gia súc ra ngoài cần đảm bảo những yêu cầu sau:
+ Thời gian tốt nhất để đưa gia súc ra ngoài là sau 9 giờ sáng khi thời tiết không có mưa phùn, gió lạnh.
+ Gia súc cần được giữ ấm bằng cách mặc áo ấm trước khi đưa chúng ra ngoài, đặc biệt là những gia súc yếu và còn non.
5. Các biện pháp thực hiện chống rét cho trâu bò
Độn chuồng:
– Cần giữ cho bộ lông của trâu, bò thật sạch và khô. Sử dụng rơm rạ, cỏ khô lót chuồng cho đàn trâu, bò trong mùa đông sẽ làm giảm đáng kể ảnh hưởng thời tiết lạnh đến gia súc.
– Tùy vào điều kiện thực tế mà có thể rải một lớp độn chuồng dàỳ 5 – 15cm. Chất độn chuồng này có thể để suốt mùa đông mà không cần phải dọn.
Chú ý: Hàng ngày, cần dọn vệ sinh sạch sẽ phân và nước tiểu, đồng thời bổ sung thêm chất độn chuồng ở phía trên, miễn làm sao cho chất độn chuồng không bị ướt, ẩm là được.
Che chắn tránh gió chống rét cho trâu bò:
– Khi che chuồng nên che chắn bằng bạt hoặc các tấm phên, các bao tải đan lại. Tuy nhiên, không nên che kín, chỉ che qua chiều cao của con vật (khoảng 1,8 – 2 m).
Cung cấp thức ăn và nước uống tại chuồng:
-Vào những ngày bình thường, cho trâu, bò trưởng thành ăn khoảng 25 – 30kg thức ăn thô và 1,5kg thức ăn tinh, chia làm hai bữa.
– Ngày rét đậm, rét hại, cần điều chỉnh tăng lượng thức ăn tinh lên khoảng 2kg để bổ sung năng lượng giúp trâu, bò chống lại giá rét. Chú ý, cho trâu, bò ăn thức ăn thô trước rồi mới cho ăn thức ăn tinh, uống nước vì nếu cho ăn thức ăn tinh hay uống nước trước thì trâu, bò sẽ có cảm giác no, sử dụng lượng thức ăn thô ít đi.
– Để tăng sức đề kháng cho trâu, bò cần chú ý bổ sung vitamin tổng hợp và muối khoáng:
+ Vitamin: dùng vitamin tùy theo hướng dẫn từng loại.
+ Pha nước muối: pha nước ấm 37 – 38 độ C với muối, nồng độ 0,1 – 0,3%, tương đương 10 – 30g muối/ 10 lít nước. Cảm nhận mặn như nước canh là vừa.
Chú ý: Ngày trời rét, cần cho trâu, bò uống nước ấm.
Đốt lửa chống rét cho trâu bò:
Khi nhiệt độ xuống dưới 12 độ C, cần đốt lửa chống rét cho trâu, bò.
– Dùng xô, chậu cũ để đựng củi trấu, nhóm củi bén ở ngoài chuồng cho bớt khói rồi mới đưa vào trong chuồng.
– Cần đặt khay lửa ở cuối chuồng để khói không tạt vào mặt trâu bò và đặt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để phòng bén lửa gây cháy.
Mặc áo chống rét cho trâu bò:
Khi nhiệt độ dưới 12 độ thì mặc áo chống rét cho trâu, bò.
Chú ý: Chiều dài áo phủ từ thân đến hết đuôi; chiều ngang vừa đủ choàng qua thân, các dây buộc thắt như khuy áo buộc dưới bụng. Khi trời nắng (thường sau 9 giờ sáng) nên bỏ áo để trâu, bò hưởng nắng ấm.
Vệ sinh chuồng trại:
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ có vai trò rất quan trọng giúp hạn chế mầm bệnh cho trâu, bò.
– Cần thường xuyên quét dọn vệ sinh chuồng trại.
– Định kỳ phun thuốc khử trùng 2 – 3 tuần/lần để tăng cường việc vệ sinh tiêu độc khử trùng. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sát trùng như: Virkon, HanIotdin… Khi sử dụng cần tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
