Nuôi ngan con là công đoạn quan trọng trong quá trình nuôi ngan. Bài viết trình bày các điểm cần lưu ý trong quá trình nuôi ngan con.
1. Đặc điểm của ngan con
- Ngan con có sự mẫn cảm rất lớn đối với sự mất nước, do thận chưa hoàn chỉnh, bởi vậy cần cho ngan uống nước đầy đủ ngay khi mới nở, đặc biệt là uống chất lợi tiểu ngay từ buổi đẩu cho tới 18 ngày sau.
- Đây là giai đoạn rất quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại, bởi tỷ lệ hao hụt đầu con sẽ cao, đàn ngan sẻ phát triển không bình thường nếu việc nuôi dưỡng chăm sóc kém.
Có 2 giai đoạn:
- Úm ngan: 1-28 ngày tuổi.
- Nuôi ngan con: 29-84 ngay tuổi.
2. Kỹ thuật chọn ngan con
Nguyên tắc là chọn ngan nở đúng ngày (ngày thứ 34 và 35), khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, lông bông, mắt sáng, có màu sắc lông tơ đặc trưng của giống. Loại bỏ hết các con có khuyết tật: khoèo chân, hở rốn, khô chân, bết lông, quá nhỏ…
3. Chuẩn bị chuồng nuôi, vật tư cần thiết cho ngan con
3.1 – Chuồng nuôi ngan con
+ Trước khi đưa ngan vào nuôi, chuồng cần được vệ sinh, khử trùng chu đáo bằng formalin 0,05% và được quét vòi trước 3-5 ngày.
+ Nơi nuôi cần đảm bảo khô ráo, thoáng mát về mùi hè, ấm về mùa đông.
+ Trước khi đưa ngan về, chuồng cần được sưởi ấm 4-5 giờ.
+ Cần chú ý chống chuột cho ngan con bằng lưới mắt cáo.
3.2 – Vật tư cần thiết
+ Cót quáy: Nhất thiết trong những ngày đẩu phải quây ngan trong các quây cót có chiều cao 0,5m, chiều dài 4,5m với 7-100 ngan/quây.
+ Bóng điện: Sử dụng bóng điện 100W để thắp sáng và sưởi ấm. Mùa hè 1 bóng/quây; mùa đông 2 bóng/quây.
Thời gian thắp sáng 24/24 giờ trong 2 tuần đầu. Các tuần sau 20 giờ/ngày, Bóng điện được phân bố treo cách nền chuồng 0,5m đảm bảo cung cấp nhiệt đều trong quảy. Cần đảm bảo 10 w/m2 chuồng nuôi (15-20 lux/m2).
+ Máng ăn: Cần có đủ máng ăn cho mãi ngan trong một lần cho ăn. Khay ăn có thể bằng tôn, có cấu tạo như sau:
- Cao 2cm;
- Rộng 40cm;
- Dài 60cm;
- Đảm bảo cho 25-30 ngan con/khay.
+ Máng uống: Đảm bảo cung cấp nước sạch cho ngan 25 – 30 ngan/máng.
- Loại máng 1,5 lít: Sử dụng trong 7 ngày đầu.
- Loại máng 4 lít: Sử dụng ở các tuần tuổi lớn hơn để khi cần uống phòng bệnh.
Nước uống cần được cung cấp đầy đủ đảm bảo 0,3- 0,4 lít/con/ngày.
4. Các điều kiện nuôi dưỡng ngan con
4.1 – Nhiệt độ
Nhiệt độ được cấp bằng nguồn từ lò sưởi hoặc bóng điện sưởi để đảm bảo nhiệt trong quây.
- Tuần 1: 32-35°C.
- Tuần 2: 30-32°C.
- Tuần 3: 28-30°C.
- Tuần 4: 26-28°C.
Muốn chăm sóc tốt đàn ngan, người nuôi cần quan sát thường xuyên trạng thái sinh lý của ngan. Thước đo hợp lý nhất tình trạng sinh lý của ngan là sự phân bố đàn ngan trong quây. Có 4 trạng thái thường thấy:
4.2 – Mật độ nuôi ngan con
Nuôi thâm canh: Độ đông đàn khoảng 500-600 con/đàn.
Trong các hộ nuôi theo dạng bán chăn thả: 50-100 con/đàn.
Giai đoạn 1-28 ngày tuổi: 25 con/m2.
Giai đoạn 29-84 ngày tuổi: 7-10 con/m2.
4.3 – Chất độn chuồng
Có thể sử dụng trấu, phôi bào, rơm, cỏ khô để độn chuồng. Các chất độn chuồng này phải đảm bảo sạch, khô, không nhiễm mốc.
4.4 – Thức ăn cho ngan
Bảng tiêu chuẩn ăn cho ngan con từ 1-84 ngày tuổi
| Thời kỳ | NLTĐ | Protein thô | Metionin | Lizin |
| (tuần tuổi) | (Kcal/kg TA) | (%) | (%) | (%) |
| 0-3 | 2800-3000 | 17,7-19,0 | 0,38-0,41 | 0,90-0,96 |
| 3-6 | 2800-3000 | 14,9-16 | 0,32-0,34 | 0,73-0,78 |
| 6-12 | 2800-3000 | 12,3-13 | 0,22-0,23 | 0,51-0,55 |
Thức ăn tinh và thức ăn protein.
+ Có thể sử dụng các loại thức ăn viên hay thức ăn địa phương để nuôi ngan con.
- Nuôi thâm canh: Nên sử dụng thức ăn hạt 4V (Vifoco) và thóc tẻ bỏ trấu, ở những tuần đầu bảo đảm cho 2750-2800 Kcal năng lượng trao đổi và 18-19% protein thô.
+ Tỷ lệ phối trộn nên 70% thức ăn hỗn hợp 4V + 30% thóc tẻ bỏ trấu cho ngan giai đoạn 1-28 ngày tuổi, mật độ nuôi 25 con/m2.
- Nuôi bán chăn thả: Có thể sử dụng các loại thức ăn như nuôi thâm canh, tuy nhiên có thể sử dụng các loại nguyên liệu sẵn có của địa phương như đổ tương, khô đỗ tương, giun, ốc, don dắt và gạo bỏ trấu ở giai đoạn nhỏ và thóc tẻ ở các tuần tuổi lớn hơn. Tỷ lệ phối trộn thức ăn như sau:
| Thóc tẻ bỏ trấu | 55,5% |
| Đỗ tương rang hay khô đỗ tương | 20% |
| Cám tẻ | 15% |
| Bột cá nhạt | 7% |
| Premix khoáng | 2% |
| Premix vitamin | 0,4% |
| Giun, don dắt (bổ sung tự do) |
Trong điều kiện nuôi bán chăn thả, cho ngan ăn tự do sẽ đạt yêu cầu về khối lượng cơ thể để nuôi giống.
4.5 – Cách cho ăn
Từ 1-28 ngày: Cho ngan ăn tự do, bảo đảm 5-6 bữa/ngày. Cần chú ý bữa ăn tối trước khi đi ngủ lúc 10 giờ đêm. Từ 29-84 ngày cho ngan ăn theo định lượng.
| Ngày tuổi | Ngan mái (g/ngày) | Ngan trông (g/ngày) |
| 29-41 | 60-70 | 80-100 |
| 42-48 | 70-80 | 120 |
| 49-55 | 80 -100 | 140 |
| 56-62 | 120 | 140 |
| 63-69 | 130 | 150 |
| 70-76 | 145 | 150 |
| 77-83 | 145 | 150 |
| Tổng | 6,3kg | 7,63kg |
Bắt đầu từ ngày thứ 3, tập cho ngan ăn rau xanh: lí xà lách, bắp cải… các loại rau dòn, thái nhỏ, rắc đều trong máng. Chỉ 2 ngày sau ngan biết ăn và rất thích ăn rau, Từ 5 ngày tuổi trở lên, có thể sử dụng thêm bèo tây, lá xu hào…
5. Kiểm tra khối lượng ngan con
Lúc 4 tuần tuổi (28 ngày) bắt đầu kiểm tra khối lượng cơ thể của ngan con, nếu đạt khối lượng chuẩn như sau (với ngan Pháp) là đạt yêu cầu:
| Tuần tuổi | Mái (kg) | Trống (kg) |
| 4 | 0,6 | 0.8 |
| 6 | 0,9 | 1,4-1,6 |
| 8 | 1,5 | 2,2-2,5 |
| 10 | 1,7 | 2,7-3,0 |
| 12 | 1,8-2,0 | 3,0-3,5 |
6. Vệ sinh chăn nuôi
Cần thiết 2-3 lần/ngày thay độn chuồng, đảm bảo có chất độn chuồng khô cho đàn ngan.
7. Những điều chú ý trong nuôi ngan con
+ Tránh các stress trong quá trình vận chuyển ngan con:
Mất nước do quá chật, quá nóng, gió lùa. Vận chuyển lúc trời nóng, trời lạnh.
+ Tránh sử dụng thức ăn ôi mốc.
+ Hiện tượng ngan xếp đống lên nhau do thiêu nhiệt, chuồng ẩm dẫn đến tử vong cao, nuôi sống thấp.
Khi ngan được 7 ngày cần cho ngan tiếp xúc với nước để quen với môi trường nước.
+ Từ tuần thứ 5 trở đi, ngan mọc lông vai, lông cánh dẫn đến hiện tượng cắn mổ lẩn nhau, ăn lông nhau (do thiếu dinh dưỡng, rau xanh, nuôi chật, độ ẩm cao…) nên cần chú ý chăm sóc nuôi dưỡng chu đáo. Có thể cắt 0,5cm mò trên ở lứa tuổi còn nhỏ, ngay từ lúc 1 tuần tuổi để tránh mổ cắn.
+ Chú ý cho ngan vận động để tránh liệt chân.
Nguồn: Kỹ thuật chăn nuôi ngan
